Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi bünyesinde faaliyet yürüten ve kaybolmaya yüz tutmuş sözlü geleneğin ustası 13 dengbêj, "kültürel miras taşıyıcısı" olarak kayıt altına alındı. 

Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığınca, Kürt sözlü edebiyatın taşıyıcısı ve anlatıcısı olan, "toplumsal belleği" usta-çırak ilişkisi aracılığıyla nesilden nesile aktaran dengbêjlerin “Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcıları” listesine alınması için Kültür ve Turizm Bakanlığına başvuru yapıldı.

Dil Geliştirme ve Koruma Şube Müdürlüğü, 13 dengbêjin bilgi, belge ve özgün videolarını Bakanlığa gönderdi. Yapılan başvurunun Âşıklık-Ozanlık ana başlığı altında kabul edilmesinden sonra davetiye mektubu gönderilen dengbêjler, 11 kişiden oluşan kurul tarafından dinlendi. 

Yapılan değerlendirme sonucunda 13 dengbêj, bakanlıkça belirlenen, icra ettiği sanatı geleneksel aktarım yöntemleriyle öğrenen ve öğretebilen, sanatında belli bir olgunluğa erişmiş eserler ortaya koyabilen, "Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcıları” listesine alınarak "Sanatçı Tanıtma Kartı" verilmesi kararlaştırıldı.

Dengbêj Seyithan Koç, Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla dengbêjlik geleneğini sürdürdüklerini ve bu geleneği yeni nesillere aktardıklarını söyledi.

Büyükşehir Belediyesi tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı'na dengbêjlikle ilgili sunulan rapor üzerine Ankara’da mülakata katıldıklarını belirten Koç, şöyle konuştu:

“Mülakat sonucu olumlu oldu. Bizi çok memnun etti, keyif aldık, feyz aldık. Kültür Bakanlığımıza çok teşekkür ediyoruz. Bundan sonraki süreçte bize verilen kimlik kartlarıyla Türkiye'nin çeşitli yerlerinde konserler vereceğiz, etkinlikler düzenleyeceğiz. Yurt dışına çıkma imkanımız olacak. Herkesin bu kültür hazinesini tanımasına katkıda bulunacağız. Artık bu kültür hazinesinin bitmesine ölmesine izin vermeyeceğiz. Gelecek nesillere aktaracağız. Bu kültür sadece Kürtlerin değil, Türklerin bütün Türkiye’nin hazinesidir. Biz bu hazineyi kaybetmeme adına çalışmalarımızı devam ettireceğiz.” 

“Dengbêjlik resmi bir statü kazandı”

Kültür Bakanlığının Dengbêjlik kültürünü yaşatmak için düzenlediği mülakatta başarılı olduklarını ifade eden dengbêj Ali Can İpek, Kürtçe yaptığı konuşmada şunları aktardı: 

“Dengbêjlik resmi bir statü kazandı. Bundan dolayı çok memnunuz ve bize bu fırsatı sunduğu için Büyükşehir Belediyesine teşekkür ediyorum. Biz, dengbêjlik kültürünün hem yurt içinde hem yurt dışında tanınmasını istiyoruz. dengbêjlik geleneği çok eski kültürel tarihsel bir geçmişe sahip. Dengbêjler, bir hafıza çipi gibi, 100-200 tane kilamı ezberleyebilir, bu çok önemli bir yetenek.”

“Kültürümüzü dünyaya tanıtmak ve yaygınlaştırmak istiyoruz”

Dengbêj Neytullah Sayılı Kürtçe yaptığı konuşmada şunları kaydetti:

“Biz, bu dengbêjlik geleneğinin yok olmamasını istiyoruz, hem ülke içinde hem de dışarda bu kültürümüzün tanıtılması lazım. Halkımızın içinde yayılması lazım. Şimdiye kadar dengbêjlik resmi bir statüde değildi, artık resmileşti. Emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum. Bu kültürümüzü dünyaya tanıtmak ve yaygınlaştırmak istiyoruz.” 

Mehmet Sait Yoldaş ise dengbêjliğin resmi olarak kabul edilmesi ve Kültür Bakanlığı himayesine alınmasından dolayı mutlu olduğunu ifade etti.

Yoldaş, dengbêjliğin resmileşmesinin önemine değinerek yurt içinde veya yurt dışındaki etkinliklere resmi olarak katılabileceklerini dile getirdi.

Kaynak: DBB